به نام خدا
روایت ۱۵۹
رشته کامپیوتر برای نابینایان، گفتگو با شادیار خدایاری
تا کنون چندین نفر از دانش آموزان نابینای مقطع دبیرستان و پیش دانشگاهی با من
تماس گرفته و راجع به تحصیل در رشته ی کامپیوتر پرسیده اند. از آنجا که تجربه
ای در این خصوص نداشتم، از آقای مهندس شادیار خدایاری درخواست نمودم اطلاعات
خود را در اختیار همگان بگذارند. خلاصه ای از این گفتگو در زیر می آید.
حسینی:
با سلام، لطفاً بفرمایید شما در چه مقطع و دانشگاهی تحصیل می کنید؟
خدایاری:
من دانشجوی کارشناسی ارشد کامپیوتر، گرایش نرم افزار در دانشگاه پیام نور هستم
زیرا گرایش سخت افزار برای نابینایان دشوار است و ضمناً دانشگاه پیام نور این
امکان را می دهد که مشکل کمتری از حیث رفت و آمد داشته باشم.
حسینی:
شما از چه زمانی مشکل بینایی داشتید؟
خدایاری:
از کودکی این مشکل را داشتم. تخته را هیچ وقت درست نمی توانستم ببینم ولی قادر
به خواندن نوشته های درشت کامپیوتر بودم. الآن به اندازه ی گذشته بینایی ندارم
و از صفحه خوان برای کار با رایانه استفاده می کنم.
حسینی:
خیلی از نابینایان می پرسند به رشته ی کامپیوتر برویم یا نه؟! آیا شما چنین
رشته ای را به ایشان توصیه می کنید؟
خدایاری:
توصیه کردن به دیگران سخت است چون افراد تواناییهای متفاوت و متنوعی دارند.
درس خواندن در رشته های مهندسی نیازمند پشتوانه ی ریاضی و فیزیک نسبتاً قوی می
باشد. من در دبیرستان رشته ی ریاضی خوانده ام و به همین دلیل، با چنین دروسی
بهتر کنار می آیم. ضمناً شما می دانید که کار با رایانه و برنامه نویسی به زبان
های مختلف نیاز به روحیه و طرز فکر خاصی دارد.
حسینی:
بله، استاد ما می گفت در رشته ی مهندسی باید طرز فکر سیستماتیک داشته باشید.
شما چگونه می توانید در این رشته تحصیل نمایید؟ آیا خواندن کتاب ها برایتان
مقدور است؟
خدایاری:
سعی می کنم اغلب کتاب ها را به زبان انگلیسی و به صورت پی دی اف گیر بیاورم.
سپس با کرزوایل آنها را می خوانم. بسیاری از منابع ما به زبان انگلیسی نیز
موجودند. کسی که به این رشته بیاید باید زبان انگلیسی بداند. بعضی منابع را هم
با کمک سازمان ها و اشخاص گوناگون گویا می کردم. مثلاً پژوهشکده ی عصای سفید
کمک زیادی به من نمود زیرا خواندن منابع مقطع ما و تبدیل کردن آنها به کتب صوتی
کار هر کسی نیست. آنها از همدلان با مدرک کارشناسی ارشد و دکترا می خواستند که
منابع را برایم بخوانند. البته می دانید که کار در بعضی مواقع واقعاً دشوار
است. مثلاً یادگیری ریاضیات و فرمول های فنی و نمودارهای پیچیده واقعاً ما را
با مشکل مواجه می نماید.
حسینی:
کار با زبان های برنامه نویسی چطور؟ آیا از این حیث مشکلی ندارید؟
خدایاری:
البته باید یادآوری کنم که در دانشگاه، اکثر کلاس ها و دروس به صورت تئوری
برگزار می شود و اینطور نیست که فکر کنید دائماً پشت رایانه هستیم. زبان های
برنامه نویسی که درس می دهند نیز اغلب از نوع تاریخ گذشته و قدیمی می باشد، اما
به هر حال کاربران حرفه ای می دانند که ان وی دی ای سازگاری بهتری با ابزارهای
برنامه نویسی نسبت به جاز دارد و به همین دلیل من فقط از ان وی دی ای استفاده
می کنم. با ان وی دی ای می توانم اکثر انواع ابزارهای برنامه نویسی قدیم و
جدید را استفاده نمایم.
حسینی:
من تا کنون نشنیده بودم که نابینایان ایران در رشته های مهندسی درس بخوانند. در
خارج چنین چیزی را دیده ایم ولی آیا در ایران اشخاص دیگری غیر از شما هم هستند
که رشته ی کامپیوتر بخوانند؟
خدایاری:
بله، من سه چهار نفر را می شناسم که تا مقطع کارشناسی یا کارشناسی ارشد
کامپیوتر خوانده اند. الآن محمود هژبری دانشجوی مقطع کاردانی کامپیوتر می باشد.
پرهام دوستار نیز فارق التحصیل رشتۀ کامپیوتر است.
حسینی:
آقای سینا بهرام هم تنها نابینای ایرانی است که در مقطع دکترای مهندسی تحصیل
کرده! او دانشجوی دکترای کامپیوتر در دانشگاه کارولینای شمالی در آمریکا می
باشد.
خدایاری:
تحصیل در رشته های مهندسی کشورهای پیشرفته برای نابینایان آسان تر است زیرا
آنجا از تئوری محض و ریاضیات پیچیده قدری فاصله می گیرند و به آموزش مهارت های
کاربردی تر می پردازند. ضمناً حمایت بیشتری از اشخاصی با شرایط خاص می کنند.
حسینی:
به نظرتان از لحاظ شغلی، رشته ی کامپیوتر برای نابینایان بهتر است یا رشته های
علوم انسانی مثل حقوق، روانشناسی، زبان انگلیسی و غیره؟
خدایاری:
نمی توان به طور قطعی نظر داد. در هر رشته ای که وارد شویم می بینیم عده ای می
درخشند و بعضی بیکار می مانند. متاسفانه در ایران، مهارت های رایانه ای
نابینایان را شرکت ها و سازمان ها به سختی باور می کنند. اگر هم این اشخاص را
در امور مربوط به کامپیوتر به کار گیرند سعی می نمایند در پست های پایین و کم
اهمیت باشد، مگر آنکه آن فرد بتواند توانمندی خود را با میزان بالای تجربه و
مهارت غیر عادی خود، ثابت کند.
به هر روی با پیشرفت فناوری، توانایی نابینایان در این حوزه مرتب بیشتر می شود.
توصیۀ کلی من این است که افراد نابینا رشته ای را انتخاب کنند که حتم دارند یا
دست کم تقریبا مطمئن هستند که یکی از بهترینها در آن رشته خواهند شد. بهتر است
تواناییها و استعدادهای خود را مد نظر داشته باشند تا تنها علایق خودرا. به نظر
من این افراد در هر رشته ای که کار می کنند، باید یکی از بهترین ها باشند تا در
رقابت بازار کار، هنگام انتخاب میان یک فرد کاملا بینا و یک فرد کم بینا یا
نابینا نتوانند از فردی که محدودیت جسمانی دارد چشم پوشی کنند. اگر جز این
باشند یا فقط کمی بهتر از یک فرد عادی باشند براحتی از انتخاب آنها چشم پوشی می
شود.
حسینی:
از وقتی که گذاشتید بسیار ممنونم.
خدایاری:
موفق باشید.
روایت ۱۶۰ چند آموزش رایانه ای از محمد میرقاسمی و روایت ۱۶۱ آموزش جامع نصب ویندوز ۷ خواهد بود.
جواد حسینی
انجمن پژوهشی آسیب های بینایی (راوی)
Research Association For Visual Impairments
www.IranRAVI.com
سلام جواد عزیز.
واقعا ممنون از مصاحبه.
ولی اگر نظر من را بخواهید میگم:
علوم انسانی برای نابینایان بهتر است.
با این که خودم واقعا خیلی دوست داشتم کامپیوتر بخونم اما جوامع را سنجیدم دیدم امکانش نیست.
به ریسکش نمی ارزد.
باتشکر.
سلام جواد جان من هم حرف سعید رو لایک میکنم
مرسی از پست
سلام
خوب, در مورد تحصیل تو رشته کامپیوتر, باید بگم که زیاد برا نابیناها فراهم نیست, چون اکثرا کار توش نیست و طرف باید خودش یه چیزی بنویسه و بفروشه, یا اینکه با پارتی بره سر یه جا کار کنه
سلام جناب حسینی
من که خودم عاشق رشته کامپیوترم
اما
به عنوان تفریح
حتما دنبالش میکنم
دمتون گرم
درود.
خیلی خوب میباشد.
ما به ریاضی علاقه بسیار داشته و در دوران تحصیل از دیگر هم کلاسیهای خود موفقتر بودیم.
ولی مشاور تاکید داشت به رشته ریاضی فکر نکنیم که نابینایان نمیتوانند در آن موفق باشند.
به هر حال وقتی انسان میبیند که دوستان نابینا در ریاضی و رشته کامپیوتر در دانشگاه مشغول به تحصیل میباشند افسوس گذشته به سراغش می آید.
ولی یک سوال.
دوستان نابینا دروسی که به ظاهر احتیاج به دیدن دارد را به چه شیوه ای میگذرانند.
موفق باشید.
سلام جناب حسینی
مرسی تشکر