توضیحات شادیار خدایاری درباره ای اسپیک

به نام خدا
روایت ۱۵۴
توضیحات شادیار خدایاری درباره ای اسپیک

شادیار خدایاری که از طراحان ای اسپیک فارسی و از معدود فارغ التحصیلان
نابینای ایرانی در مقطع کارشناسی ارشد رشته های مهندسی است در جواب این سوال
آقای سمیعی، یکی از کاربران راوی ، که آیا امکان استفاده از ای اسپیک در آینده

برای گوشی های اپل فراهم خواهد شد گفت: «تصمیم گیری در این مورد مستقیماً با
کمپانی اپل است. تا امروز سیاست آنها این بوده که به هیچ نرم افزار صفحه خوان
به جز Voice Over
اجازه دسترسی به محیط سیستم عامل را ندهند. ما ای اسپیک برای آیفون هم داریم
ولی با توجه به سیاست اپل، این ای اسپیک، فقط متن هایی را که داخل ادیت باکس
مربوط به ای اسپیک کپی/پیست کنیم می خواند و امکان خواندن تمام پنجره های IOSرا
ندارد. اپلیکیشن های آیفون در اپ استور منتشر می شوند و تنها با گواهینامه خود
اپل قابلیت نصب روی آیفون را می یابند. این سیاست کاملاً خلاف جهت گوگل درباره
اندروید به شمار می رود. اندروید به کاربران اجازه می دهد هر اپلیکیشن بدون
مجوز گوگل را روی گوشی نصب کنند. این خصوصیت یک سیستم عامل اوپن سورس است. ولی
آی او اس آیفون اصلاً اوپن سورس نیست و انحصاری می باشد. تمام جزئیاتش را
کمپانی اپل به دقت کنترل می کند. شاید بعضی کاربران از این شدت کنترل راضی
باشند و برخی ناراضی! ما باید طبق پیمان نامه های بین المللی فعالیت کنیم.
اجازه ی ساخت کرک برای آیفون را نداریم و این کار تقریباً عملی نخواهد بود».
برخی کاربران راوی درخواست جدا شدن صدای فارسی ای اسپیک از صدای انگلیسی
تاک بک را مطرح و اظهار تمایل به خوانده شدن هر زبان با صدایی جداگانه می کنند.
شادیار خدایاری توضیح می دهد: «این کار از نظر فنی قابل انجام نیست زیرا همزمان
نمی توان دو صفحه خوان را روی سیستم عامل فعال نمود. این عادت بد را پارس آوا
با ایجاد یک سوء تفاهم به وجود آورد. کاربران پارس آوا می دیدند متن فارسی با
صدای مینا و انگلیسی با صدای الکونس خوانده می شود. خوشحال بودند که از دو TTS
استفاده می کنند. مدتی هم این امکان فراهم شد که از صدای طبیعی برای متن
انگلیسی استفاده نمایند، ولی پارس آوا هرگز یک صفحه خوان مجزا نبود. بلکه یک
افزونه برای امبرولا به شمار می رفت. تی تی اس های واقعی، چنین امکانی ندارند و
به صورت مستقل از سایر برنامه ها عمل می کنند».
نهایتاً شادیار خدایاری در جواب این پرسش که آیا نابینایان امکان برنامه
نویسی موبایل را دارند توضیح می دهد:«این امکان برایشان هست ولی من کلاسی جهت
آموزش آن در ایران نمی شناسم. البته مستندات و آموزش های مربوط در سایت های
مختلف هست و می توانند با مطالعه آنها مطالب زیادی یاد بگیرند. اندروید یک
سیستم عامل اوپن سورس است و به همین دلیل فایل های آموزشی، نرم افزارهای برنامه
نویسی و ابزارهای توسعه آن در اختیار عموم قرار دارد. کتاب هایی هم به زبان
انگلیسی در همین رابطه وجود دارد. خیلی از کاربران می گویند: ما فایل های
آموزشی مذکور را مطالعه کردیم ولی مرتب از تصاویر و نرم افزارهایی استفاده می
کنند که دسترس پذیر نیست. برای برنامه نویسی در اندروید دو راه پیش بینی شده که
یکی استفاده از IDE هایی می باشد که بعضی از آنها Accessible نیستند و دوم
استفاده از خط فرمان (Command Prompt). لزومی ندارد که کاربران حتماً از محیط
های گرافیکی استفاده کنند. منظورم استفاده از اسکریپت یا محیط های مبتنی بر متن
مثل نوتپد نیست. خود برنامه را می توان با نوتپد هم نوشت اما برای اجرا و تست
آن باید از نرم افزارهایی استفاده کنند که Accessible نمی باشد. برای این کار
می توان از کامند لاین داس بهره برد. توصیه می کنم سایت های فارسی را مطالعه
ننمایند چون اینها بسیار ناقص هستند و فقط اشاره به راه های گرافیکی می کنند.
بهتر است مستندات خود اندروید را در بخش توسعه و برنامه نویسی سایت رسمی
بخوانند. این مستندات، به هر دو روش اشاره می کنند. اگر دوستان عزیز در رابطه
با نرم افزارهای آی آر تیبیسی یا مطالب مطرح شده، سوال تکمیلی داشته باشند می
توانند از طریق بخش تماس با ما در سایت آی آر تیبیسی تماس بگیرند.
در این بخش امکان تعیین گیرندۀ پیام وجود دارد و افراد میتوانند برای دریافت
سریعتر پاسخ، مستقیماً به بخش مورد نظرشان پیام ارسال نمایند.
برای مثال: پروژۀ ای اسپیک فارسی را در قسمت گیرنده انتخاب نمایند. ما هیچ یک
از ایمیل های دوستان را بی جواب نمی گذاریم. مطمئن باشند که طی کمتر از یک هفته
پاسخ میگیرند. این موضوع با تمام مدیران بخش ها هم در میان گذاشته شده که هیچ
ایمیلی نباید بی پاسخ بماند. حتی اگر جواب چیزی را ندانیم جواب می دهیم که نمی
دانیم».

روایت ۱۵۵ شامل چند آموزش رایانه ای بود که زودتر از موعد منتشر شد. روایت ۱۵۶
گفتگو با محمد اعتماد، رئیس هیئت مدیره موسسه مردم نهاد عصای سفید است. روایت
۱۵۷ گفتگو با محمدعلی انصاریان عضو هیئت مدیره عصای سفید و روایت ۱۵۸ راهنمای
خرید گوشی های لمسی جهت نابینایان خواهد بود. روایت ۱۵۹ گفتگو با شادیار
خدایاری درباره تحصیل نابینایان در رشته کامپیوتر می باشد.

جواد حسینی
انجمن پژوهشی آسیب های بینایی (راوی)
Research Association For Visual Impairments
www.IranRAVI.com