سلام و عرض ادب و احترام خدمت همه دوستان و بزرگواران
طرح گام سوم به پیشنهاد و پی گیری علاء الدین عزیز منتشر می شود و من فقط منتشر کننده طرح هستم و ان شالله با همکاری و همیاری یکدیگر آ« را پیش خواهیم برد.
مقدمه و معرفی
بسم الله الرحمن الرحیم و سلام!
نزدیک به یک سال پیش، در انتهای این مطلب از دوستان خواستم تا نظرشان را درباره تشکیل یک کارگاه داستان‌نویسی ابراز کنند. کارگاه آموزشی را که آقای مهدی بهرامی راد به تشکیلش در تیم‌تاک اشاره‌ای کردند. اما برای فعالیتی شبیه به یک کارگاه داستان‌نویسی در فضای نوشتاری محله فکری به ذهنم رسید که می‌کوشم آن را به مرحله عمل برسانم. ادامه کار بستگی به مشارکت دیگران دارد. اگر مشارکت کردید که در کنار هم دانسته‌هایمان را در اختیار یکدیگر می‌گذاریم. اگر هم که احیاناً با استقبال شما روبرو نشد که من تلاشم را کرده‌ام. آن‌چه در همین آغاز باید بر آن تأکید کنم این است که نباید از همین شروع کار توقع یک شبه‌کارگاه حرفه‌ای را داشته باشید. اندک‌اندک دست در دست هم راه خواهیم پیمود و امید است به قله‌های موفقیت نزدیک و نزدیک‌تر شویم.
جرقه اولیه
برای تشکیل یک کارگاه داستان‌نویسی چندین طرح به ذهنم رسید. نکته اول آن بود که کسانی هستند که در نوشتن تبحری دارند و هستند دیگرانی که به نوشتن علاقه‌مندند، حتی گاهی هم دست به قلم می‌برند، اما باید نکات بیشتری فرا گیرند تا آن خام‌دستی جایش را به یک قلم پخته بدهد. در این میان، باید طرحی ارتباط بین نویسندگان و نقادان را برقرار کند. هر کدام از ما در هر مرتبه‌ای که باشیم، هنوز چیزهای بسیاری را نمی‌دانیم که باید فرا بگیریم. برای برداشتن گام‌هایی رو به جلو همواره باید تلاش کنیم. پس، کوشیدم طرحی را پی ریزم که در قالب آن، علاقه‌مندان شجاعانه بنویسند و نکته‌سَنجان سخاوتمندانه نقد کنند.
نکته دیگر چگونگی اجرای کارگاهی بود که بتوان بیشترین بهره را از آن برد. نخست به ذهنم رسید که هر کس مایل است داستانی بنویسد و دیگران هم نقدش کنند. اما، این کاری بود که همین الآن هم در محله انجام می‌شد و نیاز به طرح و برنامه نداشت. انتشار مطالب آموزشی فکر دیگری بود که احتمالاً خشک و خسته‌کننده از آب درْمی‌آمد و استقبال چندانی را به همراه نداشت. برگزاری یک مسابقه با شکلی مفرح و در عین حال آموزشی هم می‌توانست شکل دیگری از اجرای کار باشد که پس از تأمل و مشورت با آقای بهرامی‌راد، اگرچه کار مثبت و خوبی ارزیابی شد، اما به نظرم هنوز برای این نهال نوپا اندکی سنگین به نظر می‌رسید و شاید آن ثمره‌ای را که انتظار می‌رفت پس نمی‌داد. سرانجام، تصمیم به اجرای این طرح گرفتم و آن را «گام سوم» نامیدم.
روند انجام کار
در نخستین گام، داوطلبان دست‌به‌قلم یکی از آثار داستانی خود را مطابق شرایطی که ذکر خواهد شد از طریق رایانامه (ایمیل) خواهند فرستاد. بر اساس اولویت‌های تعیین‌شده به‌ترتیب هر بار یکی از داستان‌ها در قالب مجموعه «گام سوم» منتشر می‌شود. البته پیش از انتشار غلط‌های املایی و ویرایشی تا اندازه‌ای اصلاح می‌شوند. زیرا قرار نیست نقدها معطوف به این نکات ابتدایی گردند. همه دوستانی که مایل باشند در جایگاه یک نقاد نقاط ضعف و قوتی را که به ذهنشان می‌رسد در دیدگاه‌های همان مطلب مطرح می‌کنند. برای نقد کردن لازم نیست حرفه‌ای باشیم یا سوابق و تحصیلات خاصی داشته باشیم. این یک جمع صمیمی و دوستانه است و نباید با مسأله سخت‌گیرانه برخورد کرد. هر یک از ما ممکن است نکته‌ای را دریابد که نزد دیگری مغفول بوده است. پس در هر سطحی که هستید دوستانتان را همراهی کنید. بدیهی است که داوطلبان هم باید نقدپذیر باشند و از نکات مطرح‌شده استقبال کنند، اگرچه همه یا بخشی از آنها را برایشان پذیرفتنی نباشد.
در گام دوم، نویسنده با ارزیابی نقدها داستان خود را بازنویسی می‌کند. بی‌تردید لازم نیست همه نقدها را موبه‌مو لحاظ کند، اما توجه به تذکرهای دوستان به بازنویسی هرچه موفقتر داستان کمک شایانی خواهد کرد. نویسنده، پس از بازنویسی، داستان را دوباره به نشانی رایانامه دبیر طرح می‌فرستد. پس از اصلاحات املایی و ویرایشی، متن منتشر می‌شود. یک بار دیگر صابون نقادان به تن داستان می‌خورد تا کژی‌ها و کاستی‌های احتمالی به‌جامانده هم بازنمایی گردد. گاهی، اگر یک متن را بارها هم بخوانیم و نقد کنیم، در نوبت جدید هنوز ممکن است نکته‌ای نو به ذهنمان برسد. بهتر است بردبارانه بنویسیم، بخوانیم، نقد کنیم و آن‌قدر بازنویسی کنیم تا به یک متن پالوده و قدرتمند دست یابیم.
در گام سوم، نویسنده بار دیگر به بازنویسی اثرش می‌پردازد و متن حاصل را به رایانامه مذکور می‌فرستد. بازنویسی مهارتی است که کمتر به آن توجه داریم. باید آن را بر خود تحمیل کنیم تا در ما نهادینه شود. البته بازنویسی را با بازآفرینی اشتباه نگیرید. داستان بار دیگر به قیچی ویرایش سپرده می‌شود و سرانجام، متن نهایی به عنوان داستانی که احتمالاً بسیار قویتر از متن اولیه خواهد بود منتشر می‌گردد. شاید بتوان مقدماتی فراهم ساخت تا خوانندگان پس از خواندن متن نهایی داستان، به عملکرد نویسنده امتیاز بدهند و او را به صورت کمی مورد ارزیابی قرار دهند.
داستان
داستان‌های فرستاده‌شده باید شرایط زیر را داشته باشند:
- کوتاه و تک‌قسمتی با حجمی در حدود ۱۰۰۰ تا ۴۰۰۰ کلمه باشند.
- عناصر کلی داستان چون: موضوع، شخصیت‌پردازی و مانند این‌ها را دربرگیرند.
- ختم به یک نتیجه منطقی شوند. منظور از نتیجه منطقی براساس منطق همان داستان است. یعنی برای مثال برای رسیدن به نتیجه ناگهان اتفاق بی‌ربطی وارد ماجرا نشود.
- تنها کسانی آثارشان را ارسال کنند که تحمل نقد را دارند و حاضرند متنشان را بازنویسی کنند.
- ترجیحاً داستانی را بفرستید که پیشتر در محله منتشر نشده باشد. هرچند فرستادن داستان منتشرشده هم بلااشکال است.
- داوطلبان گرامی، باید داستان خود را در قالب یک سند متنی الکترونیکی (ورد، تکست یا هر فرمت دسترس‌پذیر دیگر) به نشانی ارسال نمایند. با دریافت داستان، باید رایانامه‌ای به دستتان برسد. در غیر این صورت در دیدگاه‌های آخرین مطلب مربوط به «گام سوم» مسأله را اطلاع دهید.اولویت‌ها در انتخاب داستان‌ها:
- Taheri.simakani@gmail.com
- کمترین اشکالات املایی و ویرایشی.
- مرتبط بودن موضوع داستان با مسائل نابینایان.
- کلیشه‌ای نبودن موضوع.
- ابتکار و نوآوری در محتوا و نگارش.
نقدها
- نویسندگان تحمل خواندن نقدها را داشته باشند.
- ناقدان منصفانه نکته‌سنجی کنند.
- از ارائه نظر خود دریغ نداشته باشید.
- هر کس می‌تواند نسبت به نقد دیگری نیز نظر خود را ابراز کند و بر نویسنده است که نظر صحیح را براساس اندیشه خود برگزیند.
- نقدها می‌توانند شامل اشکالات زبانی، ویرایشی، نگارشی و محتوایی شوند.
- هم‌چنین می‌توان اصل موضوع، شخصیت‌پردازی‌ها و مواردی از قبیل این را نقد کرد.
- نقدها و پاسخ‌ها نباید تند، توهین‌آمیز یا فاقد شئون انسانی باشند.
- کار را جدی بگیرید و از نوشتن مطالب نامرتبط با موضوع جداً و لطفاً خودداری نمایید.جوایزبرای هر داستان به یکی از ناقدان که در هر دو گام اول و دوم اظهار نظر کرده باشد.از یک تا سه نویسنده برتر در پایان دوره براساس نتایج یک رأی‌گیری عمومی یا امتیازدهی اعضا در گام سوم هر داستان.
- هم‌چنین درصورتی‌که داستان‌های اصلاح‌شده نهایی قابلیت چاپ و انتشار را داشته باشند، تمام تلاشم را برای به چاپ رساندن آثار برگزیده در قالب یک مجموعه خواهم کرد. به این مورد آخر می‌توانم بیشتر امیدوار باشم.
- یک یا چند ناقدی که بیشترین مشارکت را در طول مدت یک سال یا زمانی در این حدود داشته باشند.
- هرچند الآن قول هیچ جایزه‌ای را نمی‌توانم بدهم، اما خواهم کوشید حامی یا حامیان مالی را جذب کنم تا نمک چنین طرح‌هایی که همانا جوایز و هدایا به شرکت‌کنندگان است را هم به کار افزوده باشم. جوایز احتمالی که به‌شرط جذب حامی مالی اهدا خواهد شد از این قرار است:
سخن پایانی
این فعالیت صرفاً با هدف پیشرفت همگی ما در کنار یکدیگر انجام می‌شود. خودم نیز می‌کوشم با ارائه داستانی از نقدهای سازنده دوستان بهره ببرم. تجربه نشان می‌دهد که دوستان اگر بخواهند، نقادان توانمند و فهمیده‌ای هستند. جامعه نابینایان هم نویسندگان خوش‌ذوق و مستعدی دارد که اگر قلمشان را از «گام سوم» دریغ نکنند، طرح پرباری پیش‌رو خواهیم داشت. تکرار و تأکید می‌کنم همراهی شما شرط لازم برای ادامه کار است. هرجا احساس کنم دیگر تمایلی برای همراهی طرح وجود ندارد همان‌جا آن را ناتمام باقی خواهم گذاشت. اصلاً می‌توانید در دیدگاه‌های همین مطلب نظرتان را درباره اجرا یا عدم اجرای چنین طرحی بیان کنید. اگر هم برای بهتر شدن آن نظری دارید، خوشحال می‌شوم مرا هم از آن بهره‌مند سازید.
در پناه یکتای هستی‌بخش!
«علاء الدین»
چند نکته:
- برای مرحله اول موضوعی داده نمی شود و با توجه به شرایط بالا, آثار خود را تا پایان شهریور ماه ارسال فرمایید.
- هر مرحله یک ماه در نظر گرفته شده است و ۱۲ مرحله یعنی یکسال این طرح به طول خواهد انجامید و نفرات برگزیده هر مرحله بعد از اتمام طرح, آثارشان برای چاپ و نشر پی گیری خواهد شد.
- در صورتیکه لازم شود و طرح مورد استقبال قرار گیرد, کارگاههای نقد و بررسی آثار دوستان, در تیم تاک محله به طور هفته ای برقرار خواهد شد. در کامنتهای همین پست نظرتان را در مورد کارگاه داستان و نقد داستان بیان کنید.
- اگر از اعضای محله یا شب روشن و عضو تیم تاک نیستید و تمایل به شرکت در این طرح را دارید, و در صورت برگزاری کارگاه در تیم تاک رمز ندارید, با داشتن یک معرف از اعضای مورد تایید تیم تاک, و ارسال درخواست رمز از طریق کامنت های همین پست و درج ایمیل, رمز تیم تاک برایتان ارسال خواهد شد.
- در صورت استقبال و مشارکت دوستان, کانال تلگرامی گام سوم راه اندازی خواهد شد و اطلاع رسانی خواهد گردید.
- هر تغییر و اتفاقی در مورد طرح, از طریق همین پست به روز رسانی و اطلاع رسانی خواهد شد.
- در نهایت هر سئوال و ابهامی وجود دارد در کامنت های همین پست مطرح فرمایید تا پاسخگوی آن باشیم.
سلام. بسیار طرح خوبیه. ممنون. انشا الله اگه کلید بخوره قول همکاری میدم. البته من داستان نویس نیستم و تنها خاطره مینویسم. اما شاید خودمو امتحان کردم.
سلام بهنام جان
امیدوارم مورد استقبال دست به قلمان قرار گیرد و منتظر حضور شما هم شدید هستم
سلام .چند تا سلام .
حالا مخاطب ما چه کسی هست ؟گفتند :آشپز که دو تا شد آش یا ….!
ولی در مورد سه تا یا چهار تا و بیشتر حرفی نزدند .خوب شاید میشه بگیم ید الله مع الجماعه.
جناب آقای راد «بسم الله الرحمن الرحیم و سلام!»درست است آیا ؟؟به جای “و” اگه اینتر زده بودید چطور بود ؟؟
حالا چرا مطالب آموزشی خشک و خسته کننده است ؟خوب با روغن و عسل چرب و شیرینش کنید ؟نکنه خرج ور می داره ؟{شوخی }
مثلا اگه انتهای هر پست آموزشی یه تمرین بیذارید و در کامنت ها به جای اینکه ما بگیم عالی بود ،قالی بود ،بَه بَه چّه چّه .شمام بگید ممنون :بری تو قندون ،مرسی :بدو تا بهش برسی .
تمرین رو انجام بدیم .چطوره ؟
مثلا جمله سازی با کلمه یا انتخاب موضوع یا هر تمرین دیگه ای که خودتون استادید .
*گامتون هم طولانی است
*نا بینایان مسائلشون کجا بود ،مثل بقیه مشکل اشتغال ،مسکن ،ازدواج ،…دارند .با داستان نویسی و داستان پردازی اونم داستان کوتاه حل شدنی نیست .
حالا یکی مثل بنده که نه قلم نپخته داره و نه قلم پخته .هیچی بلد نیستم نه دست به قلم و نه نقاد و خداحافظ .
راستی جناب آقای بهرامی چند تا خاطره داشتم گفتم حالا که دارید فداکاری می کنید زنگ بزنم براتون تعریف کنم تا یه کم پیچ و خم بهش بدید و تو یه پست به عنوان “چند خاطره از یه انسان دارای بیماری چشم “منتشر کنید .
موفق و بی دغدغه باشید .
سلام و درود فراوان بر شوما
بسم الله و یدالله مع جماعت
خوبین خوشید سلامتید؟ چه خبرا؟ کم پیدایید.
هدف اول ما نوشتن دوستان است. اینکه دست به قلم شوند و از یک گوشه نشستن حداقل جدا شوند. نه می خواهیم مشکلات را حل کنیم و نه قصدش را داریم. فقط کسی که با مشکل یا مشکلاتی درگیر است و یک ذائقه نوشتن هم داشته باشد آن مشکل را خیلی بهتر و تاثیرگذارتر به دیگران منتقل می کند که حس و تجربه خودش را بیان کرده باشد آنهم در قالب داستان و کلمات و جملات زیبا و قابل درک. شاید جایی یک بینا بخواند و کمی آگاهی اش نسبت به ما فزونی یابد که اگر ان شالله به مرحله چاپ برسد این تاثیر را خواهیم دید.
و اما خاطراتتون رو باید خودتون بنویسید. باید دست به تایپ بشید و با عسل و روغن هم که شده کاری کنید خوشمزه بشه. خخخخخخ
منتظرما. دیر نکنید. موفق و بی دغدغه باشید
ای نام تو بهترین سر آغاز .
سلام بسیار بر شما و تشکر و سلامت باشید .
شنیدید که یه نفر می خواست برود تونس ،نتونس .