به نام خدا
نرم افزار تشخیص اسکناس برای نابینایان، مصاحبه با شادیار خدایاری
از زمان اختراع پول تا کنون، همواره تشخیص مبلغ سکه و اسکناس یکی از مشکلات اصلی نابینایان به حساب می آمده است. اخیراً روی اسکناس ها خطوط ریزی برای ایجاد
قابلیت تشخیص با انگشت گذاشته شده که به هیچ وجه قابل لمس نمی باشد. از آنجا که موسسات و تولیدکنندگان خارجی، همواره در تولید محصولاتشان مفهوم مسئولیت اجتماعی
و نیاز اقشار خاص را در نظر می گیرند، گوشی های موبایل جدید، نرم افزارهایی جهت تشخیص اسکناس ساخته اند لیکن این برنامه ها برای پول ایرانی کاربرد ندارد. تیم
آی آر تیبیسی
www.IRTBC.com
که سازنده نرم افزارهای مهمی چون سازگارکننده ی جاز با کاراکترهای فارسی، رادیو تیبیسی، ای اسپیک فارسی و همچنین تالار گفتگوی مرکزی نابینایان ایران هستند،
این بار اقدام به ساخت نرم افزار تشخیص پول ایرانی نموده اند. در همین رابطه مصاحبه ای با مهندس شادیار خدایاری، یکی از مدیران سایت انجام شد.
خدایاری ضمن یادآوری مشکل نابینایان و کم بینایان در تشخیص پول و این که ممکن است تعامل دیگران با ایشان صادقانه نباشد، خاطرنشان کرد: «تصمیم گرفتیم یکی
از نرم افزارهای خارجی را برای نیاز کاربران ایرانی بهینه سازی کنیم، زیرا اختراع مجدد چرخ را افتخار نمی دانستیم. در ایران این جمله و فرهنگ کلیشه ای باب شده
که مسئولین بگویند ما از صفر تا صد را خودمان ساختیم ولی چنین ادعایی شرم آور است».
خدایاری ادامه می دهد: «نرم افزار Blindroid را که برای پول کشورهای مختلف ساخته شده بود مبنای کار قرار دادیم و برایش ماژول یعنی افزونه ای با کارکرد خاص ساختیم.
ابتدا با سازندگان بلایندروید که یک نرم افزار رایگان است ولی اوپن سورس نمی باشد مکاتبه نمودیم. بالاخره طی همکاری تیم آی آر تیبیسی و راهنمایی آنها، ماژول
ریال نوشته و همچنین نرم افزار به فارسی ترجمه شد زیرا بعضی کاربران در کار با زبان فارسی راحت ترند. گروه بلایندروید فقط ماژول ریال را به عنوان پول رسمی ایران
قبول داشت ولی ما اصرار به کاربرد تومان جهت سهولت استفاده نمودیم. آنها در Play Store
ماژول ریال را برای ایران قرار دادند ولی ما ماژول غیررسمی تومان را نیز جهت کاربران خودمان درست کردیم. با توجه به محدودیت ها و فیلترینگ در ایران، جستجو و
نصب ماژول ها به صورت جدا از نرم افزار برای کاربران سخت خواهد بود. لذا یک بلایندروید طراحی کردیم که تومان را به صورت پیشفرض در خود داشته باشد».
این کارشناس ارشد نرم افزار، اعضای تیم آی آر تیبیسی را شامل محمود هژبری، احسان اسماعیلی و شادیار خدایاری معرفی کرد که با همکاری تعدادی داوطلب، پروژه
های خود را به سرانجام می رسانند. وی، نقش محمود را در توسعه این برنامه به زبان جاوا بسیار کلیدی دانست. همچنین از بانک مرکزی و پژوهشکده عصای سفید به خاطر
کمک به آنها در تشخیص خصوصیات پایه ی اسکناس های ایرانی قدردانی و یادآوری نمود: «ویژگی های اسکناس فقط شامل خصوصیات بصری نیست و برخی نشانه ها را صرفاً ماشین
تشخیص می دهد. البته الگوریتم انطباق این برنامه بیشتر به ظاهر و رنگ توجه می کند و به همین دلیل، قابلیت تشخیص اسکناس تقلبی از واقعی را ندارد. هر چه نمونه
های اولیه سالم تر و واضح تر باشد، دقت و قدرت تشخیص نرم افزار بیشتر می شود در حالی که گیر آوردن نسخه های نو و سالم برخی اسکناس ها فقط از طریق بانک مرکزی
امکان پذیر بود. همچنین بر خلاف سایر کشورها، کشور ما گاهی از یک اسکناس، چندین نسخه گوناگون دارد که همه آنها در دست مردم موجود نیست».
شادیار خدایاری هشدار می دهد هر گونه استفاده غیرمجاز از این برنامه یا محتوا و متعلقاتش از جمله فایل های بانک مرکزی در هر برنامه دیگر به هر شکل یا شیوه
ای که باشد، جرم به حساب می آید و منجر به پیگیری قضایی توسط بانک مرکزی خواهد بود. او در پاسخ به این سوال رضا احیایی، یکی از کاربران راوی ، که نابینایان
چگونه بفهمند اسکناس را از کدام جهت جلوی دوربین بگیرند اشاره به راهنماها و تنظیماتی کرد که هنگام دانلود برنامه روی سایت آی آر تیبیسی توضیح داده شده: «هنگامی
که کاربران تنظیمات را درست انجام دهند بهترین کارایی را خواهند داشت. روش استفاده از نرم افزار و قرار دادن اسکناس نیز به تفصیل در همان جا آمده است که باید
با دقت بخوانند».
خدایاری، خطوط برجسته ی موجود روی اسکناس ها را غیرقابل لمس دانست و گفت: «در بسیاری از کشورهای پیشرفته، اسکناس دارد جای خود را به کارت های اعتباری می دهد.
دستگاه های پرداخت سیار نیز وجود دارد که صرفاً در اختیار قشر خاصی نمی باشد. حتی هنگام خرید از دکه های کنار خیابان می توانید از دستگاه پوز یعنی کارت خوان
آنها استفاده کنید. بازرسان قطار شهری نیز برای کسانی که بلیط ندارند امکان پرداخت با دستگاه خودپرداز سیار را فراهم ساخته اند. همچنین تکنولوژی های جدید مثل
پرداخت با موبایل نیز آمده است. نابینایان خارج از ایران در صورت نیاز به تشخیص اسکناس، از همین نرم افزارها استفاده می کنند. هرگز ندیده یا نشنیده ام که از
علایم قابل لمس یا نشانه های بریل روی دلار، یورو یا ریال استفاده شود. اگر این کارها قابل انجام بود حتماً برای واحدهای پول بین المللی تا کنون انجام گرفته
بود».
خدایاری در ادامه می گوید: «ما برنامه و حتی سورس آن را به صورت رایگان منتشر کردیم اما به دلیل هزینه های هنگفتی که بابت پرداخت کارمزد برنامه نویس ها،
اجاره ی هاست و ارائه خدمت به کاربران آی آر تیبیسی داریم امکان پرداخت و همیاری آنلاین را نیز روی سایت گذاشتیم. برنامه هایی چون ای اسپیک، آموزش NVDA، بلایندروید
و سایر اپلیکیشن ها و آموزش ها را همواره رایگان منتشر کرده ایم اما امیدواریم به ما کمک مالی کنند زیرا هزینه ها دارد خیلی بالا می رود. بسیاری از نرم افزارهای
نابینایی بزرگ و حجیم هستند. ترجمه نرم افزارها بسیار وقت گیر است. پروژه ای اسپیک از سال ۲۰۱۱ تا کنون دارد مرتب به روزرسانی می شود. ما باید هر هفته دهها
ایمیل را پاسخ دهیم. بخشی از زمان و انرژی که روی این کارها می گذاریم باید صرف امور شخصی و شغلی گردد. از کاربران انتظار حمایت مالی داریم تا لااقل هزینه ی
سرورها را تامین نماییم. سرورهای عادی و مشترک دیگر جوابگوی این حجم داده ها نیستند و مجبوریم به سمت سرور اختصاصی برویم که پرهزینه است. ما گزینه کمک مالی
را در صفحه اول آی آر تیبیسی فعال کرده ایم و پرداخت آنلاین با کارت های بانکی به سهولت امکان پذیر می باشد. مبلغ را خودشان انتخاب می کنند. هر پرداختی که انجام
شود اسم آن شخص و مبلغی که کمک کرده در همان لحظه روی صفحه برای همگان قابل مشاهده خواهد بود. مجموع پرداخت ها و مبلغی که به حساب آمده نیز همان جا ذکر شده
است. همچنین هر هزینه ای از این مبلغ انجام گیرد در صفحه ی دیگری ذکر می گردد. حتی سایت های خارجی هم چنین شفافیت مالی ندارند. انتظار داشتیم اعتماد کاربران
جلب شود و کمک مالی نمایند ولی تا کنون استقبالی که مورد انتظارمان بود را از این امکان ندیده ایم. این تا حدی ناامیدکننده است، چون معتقدیم که باید سرویس های
آی آر تیبیسی را رایگان نگه داریم. خیلی سایت های خیریه درخواست کمک مالی از کاربران می کنند اما ذکر نمی نمایند که آن کمک صرف چه هزینه هایی می گردد. وقتی
ما با این صداقت با کاربران مواجه می شویم انتظار داریم اعتماد و همراهی نمایند».
ادامه این مصاحبه راجع به ای اسپیک است که در روایت ۱۵۴ می آید. روایت ۱۵۳ آموزش ویندوز لایو میل ۲۰۰۹ خواهد بود.
جواد حسینی
انجمن پژوهشی آسیب های بینایی (راوی)
Research Association For Visual Impairments
www.IranRAVI.com
سلام جواد جان ممنون از پست
سلام آقای حسینی با تشکر از شما .
سلام آقای حسینی.
واقعا مصاحبه ی جالبی بود.
ممنون از همشون.
اما نرم افزار یکم کند عمل میکنه تو تشخیص.
و محدودیت پولی هم داره فقط ۱۰ تومنی و ۵۰ تومنی را تشخیص میده.
امیدوارم تو ورژنهای بعدی این مشکلات حل بشه.
باسپاس.
ضمن تشکر از مصاحبه خوب آقای حسینی باید خدمت سعید جان عرض کنم که من با این نرم افزار به خوبی کار میکنم و تا حالا همه نوع اسکناس هم باهاش تشخیص دادم. خب ضعفهایی هم داره که البته بیشترش به خاطر نگهداری افتضاح ما از پولهامونه. آدم بینا هم بعضیهاشونو نمیتونه تشخیص بده چه برسه به برنامه.
سلام
سعید،
برنامه خیلی خوب کار میکنه
من باهاش ۵۰۰ تومانی هایی رو که چسب خورده بود هم تشخیص دادم
ببین، یه گزینه داره که سرعت تشخیص رو میبره بالا تر، ولی دقتش میاد پایین. اگه گوشیت پردازنده قوی نداره اینو تیک بزنی خیلی بهتر کار میکنه.
آقای حسینی، دست شما هم درد نکنه، گفت و گویی عالی رو برای ما آماده کردید.
اولا تشکر به خاطر پست زیباتون. دوما سعید جان افکار عمومی رو تشویش نکن ما با گوشی آقا وحید امتحان کردیم همه پول حریف بود